Especially after the 1970s, a need for a metropolitan management model has been raised. The 1982 Constitution provides chances to establish special management models for large/big settlement areas. On the base of this Constitutional provision, Metropolitan Municipality Law numbered 3030 was enacted in 1984. The model established by the 1984 Law was enhanced by the 2004 and 2008 laws. The 2012 Law numbered 6360 establishes a provincial metropolitan municipality model in 30 provinces with a population over 750 thousand, which is a more centralized and stronger one with increased power and responsibilities. This study aims to evaluate the outcomes and problems of three-year implementation of the new provincial metropolitan municipality model, and to discuss and try to answer the questions of why and how this new model in Turkey could be improved by considering other models in the world.

Keywords: Metropolitan region, integrated city/unicity, metropolitan municipality models, the Law numbered 6360, local administration reform

Türkiye’de, özellikle 1970’lerden itibaren, büyükşehir/metropoliten ölçekli yerel yönetim ihtiyacı dillendirilmektedir. 1982 Anayasasında “büyük yerleşim yerleri için özel yönetim biçimleri getirilebileceği” hükme bağlanmıştır. Buna Anayasal dayanakla, 1984 yılında 3030 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu çıkarılmıştır. 3030 sayılı Kanunla kurulan model 2004 ve 2008 yıllarında geliştirilmiştir. 2012 yılındaki 6360 sayılı Kanunla nüfusu 750 binin üzerinde olan 30 ilde, daha geniş yetki, görev ve sorumluluklarla donatılmış, merkezileştirilmiş ve güçlendirilmiş il ölçekli yeni büyükşehir belediye modeli oluşturulmuştur. Bu çalışma, yeni büyükşehir belediye modelinin üç yıllık uygulamasının ortaya çıkardığı sonuçları ve sorunları saptayarak, Türkiye’de büyükşehir ya da metropoliten alan yönetiminin niçin ve nasıl geliştirilebileceği sorusunu, dünyadaki modeller çerçevesinde tartışmakta ve yanıtlamaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Metropoliten alan, bütünşehir, büyükşehir belediye modelleri, 6360 sayılı Yasa, yerel yönetim reformu