Anatolia has been a crossing point between Europe and Asia since the prehistoric ages, owing to its geographical location and climatic characteristics. Roads in Anatolia associated with the centers of the civilizations. Used for religious, commercial, military, social and other purposes, its natural land routes connected settlements built by different civilizations and eventually gained importance with the changes in approaches to tourism and the emergence of the sustainable tourism concept. Historical land routes, full of traces of the past, have been re-evaluated as cultural route due to their natural, historical, cultural and functional features. This research has started with the question of whether a cultural route can be established in the historically and culturally important Van Lake Basin, which has traces of past civilizations due to its critical geographical location. It aims to examine a cultural route in the Van Lake Basin by examining the literature on the cultural route. The first section examines the theoretical approach to cultural routes, while the second discusses the historical and cultural texture of the area. As a result, a cultural route was proposed in the Van Lake Basin, which associated the cultural values of the Urartian Civilization to each other.

Keywords: Cultural Route, Urartu Heritage, Van

Anadolu, coğrafi kunumu ve iklimsel özellikleri nedeniyle tarih öncesi dönemlerden itibaren kıtalararası geçiş bölgesi olmuştur. Anadolu’da nehirlerin açmış olduğu vadileri takip eden, tarih öncesi çağlardan itibaren egemen olan uygarlıkların merkezleri ile ilişkili yollar yer almaktadır. Süreç içerisinde dini, ticari, askeri, politik, sosyal ve benzeri amaçlarla şekillenen ve farklı uygarlıkların oluşturdukları yerleşimleri birbirlerine bağlayan doğal yollar, turizm olgusuna yaklaşımın değişmesi ve sürdürülebilir turizm kavramının ortaya çıkmasıyla birlikte önem kazanmıştır. Geçmişin izlerini taşıyan tarihi yollar sahip oldukları doğal, tarihi, kültürel ve işlevsel özellikleri nedeniyle kültür rotası olarak yeniden değerlendirilmeye başlanmıştır. Bu araştırma, “önemli coğrafi konuma sahip olması nedeniyle birçok uygarlığın izlerini taşıyan, tarihi ve kültürel değere sahip olan Van Gölü Havzası’nda bir kültür rotası oluşturulabilir mi” sorusuyla başlamıştır. Kültür rotası ile ilgili yazını inceleyerek Van Gölü Havzası’nda bir kültür rotası oluşturmayı amaçlamaktadır. Çalışmada öncelikle, kültür rotasına kuramsal yaklaşım irdelenmiş, sonra da çalışma alanının tarihi ve kültürel dokusu ele alınmıştır. Sonuç olarak da Van Gölü Havzası’nda ağırlıklı olarak yer alan Urartu Uygarlığına ait kültürel değerlerin birbirleriyle ilişkilendirildiği bir kültür rotası önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kültür Rotası, Urartu Mirası, Van.