Negotiations on full membership, which began in 2005, continue as of the beginning of 2017. Nevertheless, nobody expects that these negotiations will be completed one day and that Turkey will become a full member of the EU. At this stage, the discussions on "Instead of European Union, Sanghai Cooperation Organization membership" are not only the reflection of failure of Turkey-EU relations but also the result of the changes in the distribution of power in Afro-Eurasia. The Communiqué summarizes the Turkey-EU relations and will also address the problems that lie in relations. As of the beginning of 2017, alternatives such as the Shanghai Cooperation Organization and the Eurasian Economic Union, the Black Sea Economic Cooperation Organization and the Economic Cooperation Organization will be proposed instead of the EU.

Keywords: EU-Turkey Relations, Shanghai Cooperation Organization, Economic Integration, Intergovernmental Organization, Eurasian Economic Union, Black Sea Economic Cooperation Giriş

Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik teşebbüsü yarım asrı geçen bir dış politik tercihtir. Daha Avrupa Ekonomik Topluluğu aşamasında, Türkiye ile topluluk arasında işbirliği yönünde sözleşmeler imzalanmış, serbest dolaşım ve tam üyelik konusunda önemli imzalar atılmıştır. 2005 yılında başlayan tam üyelik yolundaki müzakereler, 2017 başı itibariyle devam etmektedir. Bununla beraber bu müzakerelerin bir gün tamamlanıp Türkiye'nin AB'ye tam üye olacağı ihtimali oldukça zayıftır. Bu aşamada gündeme gelen "Avrupa Birliği yerine, Şanghay İşbirliği Örgütü üyeliği" tartışmları, sadece Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerindeki başarısızlığın bir çıktısı olmayıp fakat Afro-Avrasya'da güç dağılımında meydana gelen değişimlerin yansımasıdır. Tebliğde, Türkiye-AB ilişkileri özetlenmekte ve sorunlara değinilmektedir. AB'nin yerine önerilen Şanghay İşbirliği Örgütü ile Avrasya Ekonomik Birliği, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı gibi alternatifler tartışılmaktadır. Bu bağlamda ŞİÖ’nün AB’den farklı olarak ciddi bir entegrasyonu hedeflemeyip bunun yerine hükümetlerarası bir örgüt olması ele alınmaktadır. Türkiye’nin Avrupa Birliğ üyelik sürecinden bağımsız olarak ŞİÖ üyeleri veya geliştiği oranda bu örgüt ile ilişkilerini geliştirmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: AB-Türkiye İlişkileri, Şanghay İşbirliği Örgütü, Ekonomik Entegrasyon, Hükümetlerarası Örgüt, Avrasya Ekonomik Birliği, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü