It is for sure that the case of having the memorial days greatly valued domestically by the government during the Republican Era is holded for the city of Van also. Those memorial and celebration days are identified with the deliverance and the liberty of the cities. Therefore, those memorial days have been being celebrated as the ‘Liberation Day’ domestically as a reflection of the presence and legitimacy of the ruling ideology. Since the city of Van was occupied by Russians during the World War I. As a result of these paratist activities of Armenians, ‘2nd April 1918’ has taken place in historical literature as the official liberation day of Van as one of those liberation days. There is no doubt that the Russian occupation caused an immense spiritual and material destruction on the city. Apart from embodying a micro example of perception of majesty, 2nd April, in fact, symbolizes a much further meaning for Van than being liberated from occupation. The places being choosed for 2nd April celebrations, preparations being made prior to the celebrate in day by both the civil authorities and the people, participation of the local people with a national consciousness, the excitement during the celebrations are all a matter for local press. In this study, the reflections of the national consciousness that is aimed to be raised in local people by means of 2nd April celebrations by the government is going to be determined. The celebration of the 2nd April which has become official as well as is being held annualy since the Republican Era, and how it spread to local people is going to be analysed especially by the help of local news, columns and photographs. Apart from the local press, The Republic Archive is also quoted as authority.

Keywords: 2nd April Celebrations, Van, Van Sesi Newspaper, Van Postası, 2nd April

Cumhuriyet döneminde iktidarın, yurt çapındaki anma günlerine verdiği önem şüphesiz ki Van kenti için de geçerlidir. Söz konusu anma ve kutlama günleri, kentlerin kurtuluşu ya da bağımsızlığı ile özdeşleşen bir anlama sahiptir. Dolayısıyla bu anma günleri, hâkim ideolojinin mevcudiyetinin ve meşruiyetinin bir yansıması olarak yurt genelinde ‘kurtuluş günü’ şiarıyla kutlanmaya başlamıştır. Van’ın kurtuluş günü olarak tarihlendirilen 2 Nisan 1918’de bu günlerden biridir. Zira I. Dünya Savaşı sırasında Ermenilerin ayrılıkçı faaliyetleri ile yüz yüze kalan Van şehri, Rusların işgaline maruz kalmıştır. Rus işgali şüphesiz, kentin maddi ve manevi yapısında derin etkiler yaratmıştır. Bu nedenle, hâkimiyet algısının somutlaşmasının mikro bir örneği gibi görünse de, aslında 2 Nisan sadece Van’ın düşman işgalinden kurtulmasının çok ötesinde bir anlam taşımaktadır. 2 Nisan kutlamalarında kullanılan mekânların seçimi, kutlama gününden hemen önce mülki idarenin ve halkın yaptığı hazırlıklar, milli bir bilinçle kent halkının katılımı ve de kutlama esnasındaki coşku yerel gazetelere konu olmuştur. Çalışmada, 2 Nisan’a dair iktidarın anma programları aracılığı ile oluşturmak istediği milli şuurun kent halkı üzerindeki yansımaları tespit edilmeye çalışılacaktır. Cumhuriyet dönemi ile her yıl düzenli olarak anılmaya başlayan ve resmiyet kazanan 2 Nisan gününün kentte nasıl kutlandığı, Van halkına nasıl sirayet ettiği özellikle yerel basına yansıyan haberlerden, köşe yazılarından ve fotoğraflardan elde edilen bilgiler ışığında incelenecektir. Yerel basına ek olarak, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’nden (BCA) yararlanılacaktır.

Anahtar Kelimeler: 2 Nisan Kutlamaları, Van, Van Sesi Gazetesi, Van Postası, İki Nisan