Van İli, taşıdığı stratejik konumdan dolayı doğu ile batı ticaret ve kervan yolları üzerinde yer almaktadır. Son derece önemli bir coğrafik yapısına sahip olan Van İli ve çevresine hakim olan her uygarlık başta dini eserler olmak üzere, sivil ve askeri mimari yapılar inşa etmiştir. Birer tapu niteliğinde olan mimari yapılar, inşa edildikleri dönemin ekonomik, siyasi, kültürel ve mimari seviyesi hakkında önemli ipuçları vermektedir. Van İli ve çevresi Osmanlı hâkimiyetine XVI. yüzyılın ortalarında girmiştir. XVI. ve XIX. yüzyıl içerisinde inşa edilen Van mimarisi Osmanlı Devleti’nin siyasi, ekonomik ve kültürel birer yansıması olarak, özellikle Van Kalesi ve Eski Van Şehri’nde gelişerek devam etmiştir. Bölge mimarisinin gelişmesinde yerel kaynaklar ve iklim koşulları dışında doğu sınır komşusu İran Büyük Selçuklu mimarisinin etkisi söz konusudur. Doğu, batı ve kuzeyi surlar ile çevrili olan kadim Van Şehri’nin kuzeyi doğal kaya oluşumu üzerinde şekillenen Van Kalesi mimari yapıları ile donatılmıştır. Kale ve şehirde oluşan mimari yapılar form, fonksiyon ve yapım özellikleri bakımından farklı ve homojen olmayan bir şekilde inşa edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Eski Van Şehri, Van Kalesi, Kent Mimarisi

The City of Van has been located on the east and west trade and caravan routes carrying strategical nature. Each civilization that had dominated the significant Van City and around, had built religious, civic and military architectural buildings. These architectural buildings are in quality of titles giving important clues about economical, political, cultural and architectural levels of periods that they were built. The City of Van was dominated by Ottoman rule in mid-XVI. century. Van Architecture which were built in XVI. and XIX. Centuries were developed especially in Van Castle and The Old City of Van, having been political, economical and cultural reflections of Ottoman State. Iran's Great Seljuk architecture affected this architecture's development enormously besides local sources. Surrounded with walls from east, west and north, ancient Van City's northern part had been endowed with Van Castle's architectural buildings which had been formed on natural scaur. Architectural buildings consisted of the Castle and others in the city are built diversely and non-uniformly from the aspects of form, function and construction qualities.

Keywords: Old City of Van, Van Castle, Urban Architecture