 |
Tolga ÖNTÜRK |
|
Vanlı Divan Şairi Dürrî'nin Yayımlanmış Divanında Yer Almayan Müzeyyel Gazeli |
|
Van’da dünyaya gelen Dürrî Ahmed Efendi, 18. yüzyılda yaşamış önemli bir divan şairidir. Çocukken bir gözünü kaybetmesinden dolayı “Dürrî-yi Yek-çeşm” lakabıyla tanınmaktadır. İyi bir öğrenim gören Dürrî Efendi, küçük yaştan itibaren İstanbul’a gitmiş ve Kalem Katipliği, Dîvân-ı Hümâyûn hocalığı, İran elçiliği, başmuhasebecilik gibi önemli devlet görevlerinde bulunmuştur. Ayrıca şiir, inşâ ve kitâbetteki kabiliyeti sayesinde devlet erkânının ilgisini çekmiş, özellikle padişah, vezir, şehzade gibi şahsiyetlerle münasebet kurmuştur. Dürrî, şair olan kardeşleri Saʿdî ve Feyzî gibi tarih düşürme hususunda oldukça yeteneklidir. Tahta çıkmaya; vezirlik, şeyhülislâmlık gibi belli bir devlet makamına gelmeye; kasr, köşk, çeşme, camii yapımı gibi imâr faaliyetlerine; doğum, düğün ve vefat gibi olaylara tarihler düşürmüştür. Sultan III. Ahmed, Reisü’l-küttâp Râmî Mehmed Paşa, Baltacı Mehmed Paşa, Şehzade Selim gibi önemli isimlere yönelik yazılan bu şiirler, şairin devlet erkânı ile yakın olduğunu ortaya koymaktadır. Dürrî’nin şiirlerinin metni üzerine şimdiye kadar üç çalışma yapılmıştır. Dürrî’nin tarih manzumeleri hakkında Ziya Bağrıaçık (1996) bir yüksek lisans tezi, Dürrî’nin gazelleri üzerine de Sadık Erdem (1996) bir makale yayımlamıştır. Dürrî Divanı’nın tam metni ise Ramazan Vural (2020) tarafından yayımlanmıştır. Bu üç çalışmada da divanın tek nüshasının yer aldığı “Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi 3409” numaralı şiir mecmuasından yararlanılmıştır. Bu çalışmada “Milli Kütüphane 06 Mil Yz A 508” arşiv numaralı şiir mecmuasından hareketle Dürrî Efendi’nin divanı üzerine daha önce yayımlanmış çalışmalarda bulunmayan bir gazeline yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Divan şiiri, Dürrî, mecmua, gazel.
|
The Additive Gazelle, Which is not Included in the Published Divan of Dürrî, the Divan Poet from Van |
|
Born in Van, Dürrî Ahmed Efendi is an important divan poet who lived in the 18th century. He is known with the nickname "Dürrî-yi Yek-Çeşme" because he lost an eye when he was a child. Having received a good education, Dürrî Efendi went to Istanbul from an early age and held important state positions such as Dîvân-ı Hümâyûn teacher, Iranian ambassador, chief accountant. In addition, due to his talent in poetry, construction and epitaph, he attracted the attention of state officials and he established relations with personalities such as sultan, vizier and prince. Dürrî, like his poet brothers Sadî and Feyzî, is highly skilled in the art of making history. Being appointed to a certain state office such as being enthroned, vizier, and sheikhul-Islam; construction activities such as pavilions, mansions, fountains and mosques; dates for events such as births, weddings and deaths. These poems written for important names such as Sultan III Ahmed, Reisü'l-kuttâp Râmî Mehmed Pasha, Baltacı Mehmed Pasha and Prince Selim reveal that the poet is close to the state officials. There have been three studies on the text of Dürrî's poems so far. Ziya Bağrıaçık (1996) published a master's thesis on Dürrî's poems of history and Sadık Erdem (1996) published an article on Dürrî's gazelles. The full text of the Dürrî Court was published by Ramazan Vural (2020). In these three studies, the poetry magazine "Süleymaniye Library Esad Efendi 3409", which contains only one copy of the divan, was used. In this study, a poem of Dürrî Efendi, which was not found in previously published studies, was included in the poetry magazine numbered "National Library 06 Mil Yz A 508".
Keywords: Divan poetry, Dürrî, magazine, gazelle.
|
|
|
|