Bu çalışmanın amacı, Van’da kentsel gelişim sürecinde yaşanan kritik eşiklerin kentte ortaya çıkardığı konut sorununa yönelik yapılan gecekondu, kooperatif, özel ve kamu konut üretimlerinin kentin mekânsal gelişim sürecine etkilerini ortaya koymaktır. 1990’lı yıllarda artan zorunlu göçlerin sebep olduğu konut ihtiyacına yönelik yapılan gecekonduların ortaya çıkardığı yeni mahalleler, 2011 depremleri sonrası yapılan TOKİ konutlarının yapıldığı mahalleler ve yeni açılan mahalleler kentin gelişim istikametine yön vermiş, yeni aksların ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ayrıca 2012 yılında Van’ın Büyükşehir Belediyesi statüsüne getirilmesi ile birlikte il merkezine bağlı bütün köylerin ilin merkez mahallesi olması kentsel alan sınırını değiştirmiş ve genişletmiştir. Sadece demografik anlamda gerçekleşen bu değişim hareketi ile kentin kırsal karakteri daha da güçlendirilmiş ancak kentsel anlamda bir gelişme söz konusu olamamıştır. Van kentinin mekânsal gelişim sürecine etki eden göçler, depremler ve büyükşehir olma gibi faktörlerle beraber gelişen konut üretim faaliyetleri neticesinde değişen kentsel alan sınırı bağlamında, kentin değişen sosyal, ekonomik ve fiziki özellikleri ele alınarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Van Kenti, Konut, Gecekondu, Göç, Büyükşehir Olma, TOKİ

The purpose of this study is to reveal the effects of shanty house, cooperative, private and public housing productions on the spatial development process of the city, which are made for the housing problem caused by the critical thresholds in the urban development process in Van. The new neighborhoods created by the slums built for the housing need caused by the increasing forced migration in the 1990s, the neighborhoods where TOKI residences built after the 2011 earthquakes and the newly opened neighborhoods have guided the development direction of the city and led to the emergence of new axes. In addition, with the bringing of Van to the status of Metropolitan Municipality in 2012, the fact that all the villages of the city center are the central district of the province has changed and expanded the urban area boundary. With this movement of demographic change, the rural character of the city was further strengthened, but there was no development in the urban sense. The changing social, economic and physical characteristics of the city were evaluated in the context of the changing urban area boundary as a result of the housing production activities that developed together with the factors such as migration, earthquakes and being a metropolitan that affect the spatial development process of the city of Van.

Keywords: Van City, Housing, Slum, Immigration, Being a Metropolitan, TOKI