Urartu Krallığı, M.Ö. 1.binde Doğu Anadolu, Kuzeybatı İran ve Kafkaslar’da hüküm süren Yakındoğu toplumlarından biridir. Urartu, bu coğrafyada yaklaşık iki yüzyıla yakın varlık göstermiştir. Krallığın bu başarısındaki etkenlerden biri, yayılmacı bir siyaset izlemesidir. Bu siyasi anlayış doğrultusunda, Doğu bölgeleri, Urartu’nun hedefindeki bölgeler arasında yer almıştır. Urartu’ya dair çalışmalarda refererans niteliği taşıyan yazılı belgeler, Doğu politikasında da başvuru kaynağı niteliği taşımaktadır. Bu belgelerden elde edilen veriler, Urartu Kralları’nın M.Ö. 9.-7. yüzyıllar arasında doğu bölgelerine askeri seferler düzenlediklerini ortaya koymaktadır. Başlangıçta dini niteliği bulunan bu seferlerin daha sonrasında askeri amaçla düzenlendiği görülmektedir. İşpuini ve Minua’nın .(M.Ö.830-810) ortak iktidarlık döneminde başlayan seferler; Minua’nın (M.Ö. 810-785/780) devleti tek başına yönettiği dönemde de devam etmiştir. Arkasından I.Argişti (M.Ö.785/780-764); II.Sarduri (M.Ö. 755-730); I.Rusa (M.Ö. 730-714/713); II. Argişti (M.Ö.713) dönemine kadar aşamalı olarak süren bu siyasi anlayış; II. Rusa (M.Ö.675) döneminde de son bulmuştur. Bu bildiride yazılı belgeler ve arkeolojik verilerden yola çıkarak ışığında Urartu Krallığı’nın Doğu bölgelerine uygulanan politik yaptırımlar ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu doğrultuda Krallığın bölgeye yönelmesindeki etkenler ve bu sürecin sonuçları üzerinde durulacaktır

Anahtar Kelimeler: Urartu Krallığı, Doğu Politikası, Askeri Seferler.

Kingdom of Urartian was one of the Near East societies having ruled in Eastern Anatolia, Northwest Iran and Caucasians in 1. B.B. Urartu made its presence felt about two centuries in this geography. One of the factors in this success of the Kingdom is its pursuing an expansionist policy. Within the direction of this political understanding, Northwest Iran was one of the target regions of Urartian Having the characteristics of reference on the studies about Urartian, written documents have characteristics of reference guide also for the Eastern policy. The data acquired from these documents reveal that Kings of Urartuembarked military expeditions to Eastern regions between 9.-7. B.C. Having had religious features in the beginning, these expeditions seem to have been embarked with military purposes. Having started in the common power of Ispuini and Minua(B.C.830-810), expeditions continued in the period when Minua (B.C. 810-785/780) ruled the stated alone. Afterwards, this political continued until the period of Argisthi I (B.C.785/780-764); SarduriII (B.C. 755-730); RusaI (B.C. 730-714/713); Argisthi II (B.C.713) incrementally came to the conclusion in the period ofRusaII(B.C. 675) . Eastern regions of Kingdom of Urartian will be tried to be revealed in this handout within the direction of written documents. In this respect, the factors in Kingdom’s orienting to the region and the conclusions of this process will be emphasized.

Keywords: Urartian Kingdom, Eastern Politics, Military Campaigns