Edebiyatın diğer ilimlerle kopmaz bir bağı vardır. Toplumun tüm bireylerini etkileyen ve bu yüzden de yakından takip ettiği sağlık ilimlerinde bu bağ çok bariz bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmamızda amacımız özellikle salgın dönemlerinde edebiyat ile uğraşan kişilerin gönüllü bir şekilde şiir, tiyatro, hikaye ve romanlarında bu soruna yaklaşımlarını ortaya koymak olacaktır. Yer yüzünde, zaman-mekandan soyut bir şekilde hatta yayıldığı, ortaya çıktığı bölgelerde gelişmişlik düzeyini de yerle bir ederek yayılan salgın hastalık çeşitleri hep olagelmiştir. Salgının biyolojik yapısının ortaya çıkmasıyla birlikte edebiyat alanında da özellikle koruma ve tedavi yöntemlerini içeren eserler ortaya çıkar. Salgının kaynağı, belirtileri, etkileri, tanım yolları ve buna karışı yapılan yanlışlar edebi sanatlarda kendini gösterir ve sanatçı dilsel tüm becerilerini kullanarak konuyla ilgili yaratıcılığını ortaya koyar. Bir taraftan toplumu bilinçlendirirken diğer taraftan da salgın gerçeğini tarih ve sonuçlarıyla birlikte etkili bir şekilde işlemeye gayret eder. Sağlıkla ilgili krizlerin yaşandığı dönemde başvurulan şiir, roman, tiyatro gibi edebi sanatlarda, hayat tecrübesine uygun olarak toplumsal veya kişisel duygularını edebi bir şekilde yansıtan kişi etkili sanatçı olarak kabul görür. Bu çalışmada ele alınan birkaç salgın örneğinde ortaya çıktı ki, insanın rolü, salgınların ortaya çıkması ve yayılması konusunda çok fazladır. İşte tam böylesi ortamda, sanatçı kişi de sanatını, salgın dönemlerinde koruyucu gayretleri destekleme konusunda konumlandırabilir. Çok erken dönemlerde Mütenebbi’nin yazdığı Kasidetü’l-humma ve çağdaş G. G. Marquez’in Kolera Günlerinde Aşk bu duruma örnek verilebilir. Son dönemde tüm dünyayı etkisi altına alan korona salgının şimdiye kadar yaşanmış salgınlarda çok farklı etkileri olduğu açıktır. Toplumu bilinçlendirmede kendilerine görev biçen sanatçıların çalışmaları aynı zamanda yeni bir salgın edebiyatının ilk tohumu olabilecek niteliktedir.

Anahtar Kelimeler: Veba, salgın, korona, kolera, salgın edebiyatı

Literature has an indispensable bond with other sciences. In the health sciences that affect all the members of the society and therefore follow closely, this bond emerges very clearly. Our aim in this study is to reveal voluntarily the approaches of people who deal with literature during this epidemic to this problem in poetry, theater, story and novels. Types of epidemics that have spread on the earth, in an abstract way even from time-space, and in the regions where it has emerged, also destroying the level of development. With the emergence of the biological structure of the epidemic, works in the field of literature, especially including protection and treatment methods, appear. The source of the epidemic, its symptoms, effects, ways of definition and the mistakes made against it are manifested in literary arts and the artist reveals his creativity by using all his linguistic skills. While raising awareness of the society on the one hand, it also tries to effectively process the epidemic with its history and results. In the literary arts such as poetry, novel, theater, which are used in the period of health-related crises, the person who reflects his social or personal feelings in accordance with his life experience is accepted as an effective artist. In several examples of epidemic discussed in this study, it turned out that the role of man is great in the emergence and spread of outbreaks. In such an environment, the artist can also position his art in supporting protective efforts during epidemic periods. It is clear that the corona epidemic, which has recently influenced the whole world, has had very different effects on outbreaks experienced so far. The works of artists who have been assigned to raise awareness of the society are also the first seeds of a new epidemic literature.

Keywords: Plague, epidemic, corona, cholera, epidemic literature