Büyük Taarruz’un zaferle sona ermesi üzerine İtilâf Devletleri Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne mütareke çağrısında bulundular. Türk Ordusu ile İngiliz işgal kuvvetleri arasında bazı gerginlikler yaşandıysa da görüşmeler 3 Ekim 1922’de Mudanya’da başladı. Mudanya Mütarekesi’ ile Türk-Yunan çatışmasının sona erdirilmesi ve Doğu Trakya’nın kurtarılması gibi durumlar Türk tarafının lehine sonuçlar doğuracak gelişmeler olarak göze çarparken, İstanbul ve Boğazlarda Türk egemenliği tam anlamıyla kurulamamıştır. Ancak Müttefik Devlet delegelerinin Mudanya Askerî Sözleşmesi’ne imzalarını koydukları anda, TBMM Hükümeti, hukukî hüviyet ve mevcudiyetini Müttefik Devletlere fiili ve resmî olarak onaylatmış bulunuyordu. Mudanya askerî sözleşmesi imzalandıktan sonra, açılacak olan barış konferansının yer ve zamanı konusunda taraflarca gerekli teşebbüs ve hazırlıklara başlanmıştı.
27 Ekim’de İtilâf Devletleri hem Ankara, hem de İstanbul hükümetlerini konferansa çağırırken, Ankara temsilci göndermeyi kabul etmekle birlikte, İstanbul hükümetine gönderilen çağrı nedeniyle İtilâf Devletleri’ni protesto ediyor bu davranışın, Mudanya Bı-rakışması’nın “özüne ve sözüne” aykırı olduğu görüşünü ileri sürerek, İstanbul Hükümeti konferansa katılırsa, bunun Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin katılmasını önleyebileceği uyarısında bulunuyordu.
Anahtar Kelimeler: Mustafa Kemal Paşa, Tevfik Paşa, Hükümet, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Telgraf, Konferans, Lozan.
|