Eğitim hakkı, ulusal ve uluslararası yasal düzenlemelerle garanti altına alınmış temel bir haktır. Ülkelerin temel sorumluluklarından biri, özel ihtiyaçları olanlar da dâhil olmak üzere tüm öğrenciler için kaliteli eğitime etkili ve eşit erişim sağlamaktır. Özel gereksinimli çocuklar, bedensel özellikleri ve/veya öğrenme yetenekleri normalden farklı olan çocuklardır. Bu çocuklara verilen eğitim özel eğitim olarak adlandırılmaktadır. Özel eğitim, müfredat bakımından, kullanılan yöntem, teknik ve eğitim ortamlarının uyarlanması bakımında genel eğitim uygulamalarından önemli derecede farklılaşmaktadır. Bu da günümüzde özel eğitime yönelik araştırmaların daha yaygın yapılması gerektiğini göstermektedir. Bu araştırmada 2020-2021 eğitim öğretim yılı itibariyle Van ilinde özel eğitimin hizmetlerinin mevcut durumunun incelenmesi amaçlanmıştır. Genel tarama modeli ile gerçekleştirilen araştırmada, çalışma evreni 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Van ilindeki özel eğitim hizmetini veren kurum ve kuruluşların tümündeki mevcut özel eğitim hizmetleri oluşturmaktadır. Araştırmada veriler ilgili kurumların internet sayfaları ve yöneticilerinden hazırlanan form aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan veriler betimsel analiz ile çözümlenmiş ve tablolar ile sunulmuştur. Araştırma sonucunda çoğunluğu genel eğitim okullarında kaynaştırma öğrencisi olmak üzere toplamda 5819 özel gereksinimli öğrencinin farklı eğitim ortamlarında eğitim aldıkları belirlenmiştir. Van ilinde orta ve ağır düzeyde yetersizliği olan öğrencilere yönelik özel eğitim hizmetleri, farklı eğitim kademelerinde toplam 9 okulda 119 derslikte 68’i özel eğitim öğretmeni olmak üzere 133 öğretmen tarafından yürütülmektedir. Araştırma sonucunda ildeki özel eğitim hizmetlerinde, ilgili paydaşların katılımı ve işbirliğiyle daha sistematik bir planlamaya ihtiyaç duyulduğu belirlenmiş ve buna yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Özel gereksinimli öğrenciler, özel eğitim, Van ili

The right to education is a fundamental right guaranteed by national and international legal regulations. One of the basic duty of countries is ensuring effective equal access to quality education for all learners, including those with special needs. Children with special needs are those whose physical characteristics and / or learning abilities differ from their peers. The education given to these children is called special education. Special education differs significantly from general education practices in terms of curriculum, method, technique and adaptation of educational environments. This shows that researches on special education should be conducted more widely. In this research, it is aimed to examine the current situation of special education services in the province of Van as of the 2020-2021 academic year. The research carried out with the general screening model and the universe of the study consists of the special education services available in all institutions and organizations providing special education services in the province of Van. The data in the study were collected through the web pages of the relevant institutions and from the directors of the institutions via a form. The collected data were analyzed by descriptive analysis and presented in tables. As a result of the research, it was determined that a total of 5819 students with special needs received education in different educational environments, most of whom were mainstreaming students in general education schools. Special education services for students with moderate and severe disabilities in the province of Van are carried out by 133 teachers, 68 of whom are special education teachers, in 119 classrooms in 9 special education schools at different education levels. As a result of the research, it was determined that a more systematic planning was needed in the special education with the participation and cooperation of the relevant stakeholders and suggestions were made for this aim.

Keywords: Students with special needs, secial education, Province of Van