Dinler tarihine bakıldığında gerek Musevilik, Hristiyanlık ve İslamiyet gibi tek tanrılı dinlerde gerekse Antik Yunan’da, Roma’da veya Hinduizm gibi çok tanrılı dinlerde “iyi”’nin karşıtı olarak bilinen ve kaçınılması gereken bütün kötülükleri içinde barındıran “şer” olgusu edebiyatta çok işlenen evrensel bir konudur. Şer veya anti-kahraman olarak tanımlanan karakterlerin edebiyatta önemli bir yeri vardır çünkü kötülük olmazsa iyinin kıymetinin bilinmeyeceğine inanılır. Yani, temel zıtlıklar sistemi gereği yapısalcıların da iddia ettiği gibi, bu iki zıt kutup ayrılmaz bir bütün gibidir. Dünya edebiyatı Bayan Macbeth, Mephistopheles, Raskolnikov gibi ölümsüz kötü karakterlere tanık olur. 17. yüzyıl Amerika’sının Püriten edebiyatında çok sık görüldüğü gibi şerle ilişkili karakterlerin eser sonunda mutlak cezalandırılması gibi yazılmamış kuralların varlığı ayrıca dikkat çekicidir. Bu çalışmada William Shakespeare’in Othello ve Ahmed-i Hanî’nin Mem û Zîn eserlerinde iki şer karakter olan Iago ve Beko’nun benzer ve farklı özellikleri karşılaştırmalı olarak ele alınması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Othello, Mem û Zin, Iago, Beko, şer karakterler, ikili zıtlıklar
|