Hoşab, Van Gölü'nün güneydoğusunda kurulmuş bir nahiyedir. Cumhuriyet döneminde adı Güzelsu olarak değiştirilmiştir. Van-İran yolu üzerinde yer alması buranın önemini artırmaktadır. Günümüzde idarî bakımdan fazla gelişemeyen bir beldedir. I. Selim (Yavuz) (1512-1520), Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da birliği 1514’teki Çaldıran Savaşı’yla kurmaya çalışmıştır. Fakat bu birlik, oğlu I. Süleyman (Kanuni) (1520-1566)’ın 1548’de gerçekleştirdiği II. İran Seferi’yle sağlanabilmiştir. Bu sırada bazı mahallî beylikler Osmanlı Devleti’ne tâbi olmuştur. Bu beyler, Van ve Diyarbekir eyaletlerine bağlanıp bulundukları yerleri birer sancak merkezi olarak yönetmişlerdir. XVI. yüzyılın ikinci yarısından sonra Osmanlı Devleti’ne tâbi olan Mahmudî Beyliği, Safevîlerle yapılan savaşlarda büyük yararlıklar göstermiştir. XVI. yüzyıla kadar Yezidî olan bu aşiret daha sonra ehl-i sünnet mezhebini kabul ederek Sünnî-Şafiî mezhebini benimsemiştir. 1829 yılında Müküs Beyi Han Mahmud tarafından beyliğin merkezi olan Hoşap Kalesi, bölgedeki bazı beylerin desteğiyle kanlı bir askeri harekât sonucunda ele geçirilmiş ve Mahmudî Beyliği tarih sahnesinden kaldırılmıştır. Böylece, Han Mahmud, bölgenin en güçlü şahsiyetlerinden biri olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Hoşab, Mahmudî Beyliği, Osmanlı, Safevî

Hosab is a sub-district located in the southeast of Lake Van. In the Republican period, it was renamed as Güzelsu. The fact that it is located on the road of Van-Iran increases its importance. Today it is a town that does not develop much in administrative terms. Selim I (Yavuz) (1512-1520) tried to establish the union in Eastern and Southeastern Anatolia with the Çaldıran War in 1514. However, this union was held by his son Süleyman (Kanuni) (1520-1566) in 1548. It was achieved with the Iran Campaign. In the meantime, some local principalities were subject to the Ottoman Empire. These principalities were connected to the provinces of Van and Diyarbekir and managed their places as a sanjak center. Mahmudî Principality, which was subject to the Ottoman Empire after 1548, showed great benefits in the war with the Safavids. This tribe which was Yezidî until the 16th century, later became Sunni- Shafi’i by accepting the sect-al-Sunnah sect. Hoşap Castle, which was the center of the principality by Müküs Bey Han Mahmud in 1829, was captured as a result of a bloody military operation with the support of some lords in the region, and the Mahmudî Principality was removed from the stage of history. Thus, Khan Mahmud became one of the most powerful figures in the region.

Keywords: Hoşab, Mahmudî Beyliği, Osmanlı, Safevî