Sanat yoluyla kültür yaşantısını ve beğeniyi otokratik bir denetim altında merkezileştirilme süreci, tüm totaliter rejimlerin kültür politikasını oluşturur. Egemen ideoloji yalnızca siyasal hedeflerinin topluma benimsetilmesi için sanat yoluyla propagandasını yapmaz; aynı zamanda sanatın başıboş özgürlüğünün de önüne geçilmesi gerekçesiyle, uyulması gereken estetik ölçütlerin dayatmasını sağlar.
1933 yılında Hitler’in Dresden’ de düzenlediği “Dejenere Sanat” (Entartete Kunst) sergileri estetik bir ölçüt dayatma girişiminin ülkenin kültür politikasına dönüşmesine bir örnektir. 1930’lardan başlayarak makalenin konusu olan Nazi Dönemi afiş örneklerinin büyük bir bölümü, egemen ideolojinin siparişi olarak ele alınabilir. Art and Power: Europe Under the Dictators (Sanat ve Güç: Diktatörler altındaki Avrupa) adlı sergi, Nasyonal Sosyalist ürünlerin önemli bir kısmını günümüz izleyicisinin tarih birikimine sunmuştur. Söz konusu sergi 1995-1996 tarihleri arasında sergilendiğinde, özellikle İkinci Dünya Savaşı’na tanıklık etmiş izleyici kitlesi başta olmak üzere; Nazi propaganda afişlerinin, teslimiyeti tekellerine almayı başarmak için sanatı nasıl aracı olarak kullandıklarını, bir kez daha belleklerde canlandırarak gözler önüne sermiştir.
Anahtar Kelimeler: Nazi afişi, Grafik Tasarım, Propaganda Afişleri.
|