Doğu Anadolu bölgesinde bulunan Muş Eski Çağlar’dan beri yerleşim görmüş, önemli kültür bölgelerimizden biridir. Malazgirt ve Bulanık Ovalarının oluşturduğu kuzeydoğu bölümü ise coğrafi konumu gereği farklı bir kültür bölgesi oluşturmaktadır.
Gürcistan, Azerbaycan, Ermenistan, Nahcivan, Kuzey ve Kuzeybatı İran, Ülkemizin Doğu Anadolu Bölgesi ile Kuzey Suriye ve Levant topraklarının önemli bir kısmına yayılmış olan Erken Transkafkasya Kültürü, Geç Kalkolitik Çağ ve İlk Tunç Çağında var olmuş bir kültürdür. Arkeologlar arasında bu kültürün yayılım alanı, var oluş süreci ve kendine özgü nitelikleri konusunda henüz bir görüş birliği oluşmamıştır. Diğer bir deyişle belirtilen konularda farklı görüş ve öneriler bulunmaktadır. Bu durumun temel nedeni kültürün çok geniş bir coğrafyaya ve yaklaşık 2000 yıl kadar süren uzun bir döneme yayılmış olmasıdır.
Bu çalışmada, başkanlığımızdaki bir ekip tarafından, 2009 ve 2010 yıllarında yürütülen yüzey araştırmalarında tespit edilen bilgi ve bulgular, özellikle ele geçen çanak-çömlekler ışığında, yukarıda ifade edilen tartışmalara girilmeden, söz konusu kültürün Malazgirt, Bulanık ve Liz Ovalarındaki varlığı ve yerleşim alanları irdelenmeye çalışılmıştır. Araştırma alanımızda henüz herhangi bir arkeolojik kazının yapılmamış olması, kültürün bu bölgedeki varlığını belirleme açısından yüzey araştırmaları sonuçlarını oldukça önemli kılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Muş, Malazgirt ve Bulanık, Erken Transkafkasya, yerleşimler, çanak-çömlek
|