Siyasal karar alma süreçlerinde kamu hizmetlerini düzenleyip topluma sunmada siyasi iktidar ile bürokrasi iki önemli araçtır. Bu süreçte, siyasetçiler kararları alırken, bürokratlar bu kararları uygulamaktadırlar. Toplumlar ve devletlerdeki gelişmelere paralel olarak değişim göstererek günümüze kadar varlığını sürdüren bürokrasi, yönetim anlayışı veya hükümet sistemi ne olursa olsun bütün devletlerde var olmuştur. Kamu yönetiminin bir aygıtı olan bürokratik yapı, Türkiye’de 1982 Anayasasıyla bürokratik vesayetin kökleşmesi neticesinde verimsiz ve ağır işleyen bir yapıya dönüşmüştür. Parlamenter sistemde toplumsal sorunların çözümünde bazı hususlarda tıkanıklıkların yaşanması ve koalisyon hükümetlerinin olumsuz etkileri yeni hükümet sistemi arayışına sebep olmuştur. Bürokrasinin hantal yapısından kurtulup etkin ve verimli bir hale kavuşturulması arzusu parlamenter sisteme yönelik tartışmalara yol açmıştır. Bu tartışmaların akabinde 16 Nisan 2017 yılında Anayasada yapılan değişiklik ile 24 Haziran 2018’de gerçekleştirilen seçim sonucunda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi yönetimine geçilmiştir. Bu sistemle, yürütme yetkisi Cumhurbaşkanında toplanmış, böylece yönetimdeki çift başlılık ve bürokrasideki hantal yapı sona erdirilmek istenmiş, Cumhurbaşkanlığı siyasetin ve bürokrasinin merkezinde yeniden konumlandırılarak farklı bir sürece girilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’deki Parlamenter Sistem ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde bürokrasi ve siyaset arasındaki ilişki ele alınmıştır. Ayrıca Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçişle bürokrasi ve siyasette nasıl bir dönüşüm yaşandığı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Bürokrasi, Siyaset, Parlamenter Sistem, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Türkiye.

Political power and bureaucracy are two important tools in arranging and presenting public services to the society in political decision-making processes. In this process, while politicians make decisions, bureaucrats implement these decisions. The bureaucracy, which has changed in parallel with the developments in societies and states, has existed in all states, regardless of the management approach or government system. The bureaucratic structure, which is an instrument of public administration, has turned into an inefficient and slow-functioning structure as a result of the bureaucratic tutelage taking root in Turkey with the 1982 Constitution. In the parliamentary system, some problems in solving social problems and the negative effects of coalition governments have led to the search for a new government system. The desire to get rid of the cumbersome structure of the bureaucracy and make it effective and efficient has led to discussions about the parliamentary system. Following these discussions, the Presidential Government System was administered as a result of the election held on 24 June 2018 with the amendment made to the Constitution on April 16, 2017. With this system, the executive power was concentrated in the President, thus the double-headedness in the administration and the cumbersome structure in the bureaucracy were tried to be ended, and the Presidency was repositioned in the center of politics and bureaucracy and entered a different process. In this study, the relationship between bureaucracy and politics in the Parliamentary System and the Presidential Government System in Turkey is discussed. In addition, the transition to the Presidential Government System, the transformation in bureaucracy and politics is evaluated.

Keywords: Bureaucracy, Politics, Parliamentary System, Presidential Government System, Turkey.