Batı Anadolu, günümüzde Marmara Bölgesinin güneyini, Ege Bölgesinin tamamını, Akdeniz Bölgesi'nin batısını ve İç Anadolu'dan Eskişehir'i kapsayan coğrafi bölgedir. Anadolu'nun kültürel ve ekonomik olarak en gelişmiş bölgesidir. Antik çağın ise bilim ve felsefe merkezidir. Milet, Efes, Hierapolis, Pergamon, Teos, Knidos ve Assos başlıcaları olmak üzere birçok antik kenti kapsamaktadır. Assos bunların başında gelen antik kentlerden sadece bir tanesidir ve çalışma kapsamına alınmıştır. Assos, tarihi M.Ö. 2000’li yıllara dayanan, ünlü filozof Aristoteles’in üç yıl boyunca bir felsefe okulunun başında bulunmasıyla ün salmış Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinde, Edremit Körfezi’nin kıyısında bulunan antik bir liman kentidir. Bugünkü adı Behramkale’dir. Batı Anadolu'nun Antik Çağdaki tarihi incelendiğinde, felsefenin başka bir bölgede olmayan başarısı dikkat çekmektedir. Bu başarı sadece Antik çağın değil bütün insanlığın gelişmesinde büyük etkiye sahiptir. Dolayısıyla Batı Anadolu anlatılırken felsefe mutlaka anlatılması gereken bir konudur. Felsefesiz bir Batı Anadolu düşünülemez. Batı Anadolu’nun en önemli merkezlerinden birisi de Aristo’nun da öğretmenlik yaptığı Assos’tur. Dünyanın en büyük filozoflarından biri olarak kabul edilen Aristoteles, 347-344 yılları arasında Assos’ta yaşamıştır. Assos, Aristoteles’in yaşamının en önemli evrelerinden birini geçirdiği, evlendiği, çocuk sahibi olduğu, gymnaseiorida (yüksek okul) ders verdiği, ideal devlet anlayışı ve siyaset üzerine ünlü yapıtı Politika’nın ilk çalışmalarına başladığı yerdir. Aristoteles’in Batı Medeniyeti Anlayışı’nı özetle ifade ettiği düşünülmektedir. Bu anlayış İtalya Makyavel ile daha da netleşmiş ve “Kazanmanın ahlakı mı olur?” ifadesi batı tipi siyaset anlayışında yerini almıştır. Batı Anadolu ülkemizde hem içi hem de dış turizm açısından önemli bir yere sahiptir. Turizmde aynı ürünleri pazarladığımız Yunanistan da bu anlamda önemli bir konuma sahiptir. Özellikle 2016 yılında Yunanistan kültür turizmi açısından önemli fırsatlar yakalamış aynı zamanda Amerikalı akademisyenlerin de sık sık çalışmalar yaptığı bir destinasyon olmuştur. Aynı çalışmaların Türkiye’de de yapılabilmesi için birçok kaynağa sahibiz. Hem turizm hem de felsefe açısından bu kaynakların doğru bir şekilde kullanılabilmesi ve tanıtımının yapılabilmesi gerekmektedir. Ülkemizde kültür turizminin canlanması açısından yeni destinasyonların hazırlanması gerekmektedir ki Batı Anadolu bu anlamda önemli bir örnektir. Aristoteles’in mezarı henüz yeni keşfedilmiştir, Aristoteles’in ders verdiği ve yaşamını sürdürdüğü mekanlar ziyarete açıktır ve ziyaretçi sayısı da oldukça fazladır. Bu değerler kültür turizmi açısından değerlendirilmelidir. Çalışmada Batı Anadolu ve özellikle Assos (Behramkale) antik kenti kültürel açıdan incelenmiş ve ünlü filozof Aristoteles’in hayatı Batı Anadolu ışığında anlatılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Batı Anadolu, Assos, Behramkale, Aristoteles
|