Edebi roman, insanların hayatlarına ve yaşantılarına yön vermek ve toplumlarda meydana gelen değişim, dönüşüm ve olayları açıklamak için gerçek ve kurgusal konuları ele alır. Roman; geçmişi hatırlatır, şimdiki durumu tasvir eder ve geleceğe yön verir. Böylece geçmişte meydana gelmiş ya da gelecekte meydana gelecek olan çok sayıda gerçeğe ışık tutar. Romanları incelediğimizde insan toplumunun başına gelen, toplumun hareketliliğini felç eden, bireyler arsında sosyal bağları tehdit eden, salgının bulunduğu yerden yayılmaya başlayan korku ve başıboşluğun dizginini serbest bırakan afetleri ve salgın hastalıkları ele alan çok sayıda romanın olduğunu görmekteyiz. Bu tür romanların bu yönlerini ortaya koymak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Bu araştırma salgın hastalığın tanımını yapmış ve bunun şiir, tiyatro, öykü ve roman gibi Arap edebi sanatları üzerindeki etkisini açıklamıştır. Bu çalışma özellikle salgın hastalık açısından roman sanatını araştırma ve incelemeyi konu edinmiştir.
Bu çalışmada salgın hastalıkları ele alan Arapça romanları iki kısma ayırdık. Birincisi kayıt altına alınan gerçek olayları ele alan romanlardır. Örnek olarak “Ebola-76” adlı romanını inceledik. Bu roman salgın hastalığın ilk ortaya çıkışını, insanların bu hastalığa karşı tutumunu, bunun toplum üzerindeki olumsuz etkilerini ve ortaya çıkardığı huzursuzluk ve değişimleri, bu hastalığın yayılmasını durdurmak ve onu bitirmek için devletin aldığı önlemleri ele almıştır.
İkincisi bilimsel kurgu romanlarıdır. Örnek olarak el-Vebâü’l-Cehennemî (Cehennem Vebası) adlı romanı inceledik. Bu roman gelecekte meydana gelme ihtimali bulunan sanal olayları yazmak için biraz gerçek olayları çok sayıdaki kurgu olaylarla birleştirerek ele almıştır. Bu roman Mısır şehirlerinin birinde ortaya çıkan Cehennem Vebası’nda söz etmektedir. Romanda neredeyse işler devlet kontrolünden çıkacak şekilde meydana gelen kapsamlı bir kaos anlatılmaktadır. Bu çalışmayla elde edilen neticeler sonuçta ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Edebiyat, roman, veba, kurgu, gerçek.
|