Teknokrasi felsefi temelleri Platon’un “Filozof Kralın Yönetimi” düşüncesiyle Bacon’un “Mühendislerin Yönetimi” düşüncesine dayanan ve Saint Simon’un “Toplumun Bir Endüstri Kuruluşu gibi Yönetilmesi” teziyle şekillenen bir yönetim sistemidir. Bir kesimce toplumu teknik bilgiye sahip olan kişilerin yönetmesi olarak algılanırken bir diğer kesime göre teknik bilginin yönetime uyarlanmasıdır. Teknokrat ise teknik uzman olan ve bu bilgisini politika belirleme sürecinde kullanabilen çalışandır. 1929 Ekonomik Buhranı sonrasında iktisadi kamu kurumları, planlama teşkilatları ve merkez bankaları gibi kurumlarda istihdam edilen ekonomist, planlama uzmanı, finans uzmanı gibi siyasi karar sürecinde rol oynayan uzmanlar politika belirleme sürecine dahil olmuşlardır. 1970’lerde yaşanan kriz sonrasında piyasaların işleyişini düzenlemek ve denetlemek üzere hükümet hiyerarşileri dışında yeni yönetsel yapılar oluşturulmuştur. Teknik bilgiye olan gereksinim sebebiyle bu kurumlar uzman personel istihdam etmektedir. Bu çalışmada kuruluş ve yetki kanunları incelenmek suretiyle, Türk yönetim yapısındaki düzenleyici ve denetleyici otoritelerde istihdam edilen personelin teknokrat yönleri değerlendirilmiştir. Bu üç adımda gerçekleşmiştir. Öncelikle; kanunlar incelenerek düzenleyici otoritenin yasa yapma sürecine doğrudan veya dolaylı etkisinin olup olmadığı araştırılmıştır. İkinci olarak düzenleyici otoritenin yetki alanında özerklik durumu açıklığa kavuşturulmuştur. Son olarak da uzman yardımcısı ve daha üst kadrolarda görev yapan personelin uzman niteliği taşıyıp taşımadıkları ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Teknokrasi, Teknokrat, Düzenleyici ve Denetleyici Kurum

Technocracy is a management system whose philosophic root is based on Platon’s philosophy of “Government Ruled by Philosopher Kings” and Bacon’s idea of “Government by Engineers” and shaped by Saint Simon’s idea of “Managing the Society as an Industrial Organization”. While it was perceived by some camps as “an administrative system lead by some ones who have technical knowledge”, other groups argue that “technocracy is adaptation of the technical knowledge on administration”. Technocrat is an employee who is a technical expert and able to use this specialized knowledge on the policy determination process. After the 1929 Economic Crisis the experts, economist-planning experts-financiers, employed in state-owned economic enterprises, planning offices and central banks began to participate in policy determination. After the crisis in 1970s, new administrative authorities, which are established out of the hierarchical structure of cabinet, were constituted in order to regulate and supervise the markets. As a consequence of necessitating technical knowledge, these authorities employ technical experts. In this paper, technocratic characteristics of personnel employed in regulatory and supervisory authorities were evaluated by means of scrutinizing their establishment and empowering law. This realized in three steps. Primarily; whether the regulatory and supervisory authority has direct or indirect effect on policy making process is evaluated. Second; whether this authority has autonomy in its jurisdiction is declared. Finally; whether assistant experts and their hierarchical uppers have technocratic qualification is revealed.

Keywords: Technocracy, Technocrat, Regulatory and Supervisory Authority