1648 Vestfalya düzeniyle inşa edilen modern ulus-devletler sisteminde 18. ve 19. yüzyıllarda görülen klasik güç dengesine dayalı çok-kutuplu bir uluslararası yapı söz konusuyken, Soğuk Savaş döneminde iki-kutuplu uluslararası yapı hâkim olmuştur. Soğuk Savaştan bu yana geçen süreç ise küresel sistemde ortaya çıkmakta olan yeni çok-kutuplu uluslararası yapının “embriyo dönemi”dir. Zira 1648’den bugüne değin uluslararası sistemin yapısındaki değişim-dönüşümler ve kurulan uluslararası düzen sistemde savaş(lar)ın hüküm sürdüğü yaklaşık 30 yıl süren “geçiş dönemleri” sonrasında ortaya çıkmıştır. Başka bir deyişle, nasıl ki 1618-1648 Otuz Yıl savaşları Vestfalya düzenini ve çok-kutuplu güç dengesini, I. ve II. Dünya Savaşları (1914-1918 ve 1939-1945) Soğuk Savaş düzenini ve iki-kutuplu yapıyı ortaya çıkarmışsa, 11 Eylül’den bugüne dek yaşanan savaşlar da çok-kutupluluk ekseninde şekillenen 21. yüzyıldaki küresel sistemi ve düzeni doğuracaktır. Buradan hareketle bu çalışmanın amacı 1990 sonrasında ortaya çıkan ve çok- kutuplu uluslararası yapıya evrilen söz konusu geçiş döneminin sistemik ve yapısal parametrelerini analiz etmektir.

Anahtar Kelimeler: Küresel Sistem, Çok-Kutuplu Uluslararası Yapı, Uluslararası Düzen, Geçiş Dönemi

While a multi-polar international structure, based on the classical balance of power which has been seen in the 18th and 19th centuries, has reigned in the modern nation-states system constructed by Westphalia 1648 Order, the bipolar international structure became dominant during the Cold War. The process passed since the Cold War is the “embryonic period” of the new multi-polar international structure that is to be emerging in the global system. The changes and transformations in the structure of the international system and the international order occured from 1648 to the present emerged after 30 years of “transitional periods” during which the war(s) has prevailed/occured. In another words, while 1618-1648 Thirty-Year Wars lead to the emergence of Westphalia Order and multi-polar power balance, I. and II. World War (1914-1918 and 1939-1945) created Cold War Order and bipolar structure. The wars that occured from September 11, will also form the global system and order in the 21st century, which is shaped in the axis of multi-polarity. From this point of view, the aim of this study is to analyze the systemic and structural parameters of the stated transitional period that emerged after 1990 and evolved into a multi-polar international structure.

Keywords: Global System, Multi-polar International Structure, International Order, Transitional Periods