II. Dünya Savaşı’nın ardından Türkiye ekonomik, sosyal ve siyasal açıdan köklü bir değişim yaşamıştır. Bu süreçte Türkiye, Batılı ülkeler ile yakınlaşırken siyasal ve ekonomik sitemini onlara göre yeniden düzenleme çabası içine girmiştir. Dönemin en önemli tartışma konusu ekonomidir. Savaş esnasında ortaya çıkan ekonomik sorunlar üzerine başlayan tartışmalar hızla genişlemiş ve cumhuriyetin ilanın ardından uygulanan ekonomik politikaların topyekun tartışılmasına neden olmuştur. Türk ekonomisine yeniden yön verilmeye çalışıldığı bu dönemde Türkiye’deki sermaye çevreleri ve akademisyenler bu tartışmaların dışında kalmamıştır. Türk sermayedarların öncülüğünde toplanan Türkiye İktisat Kongresi’nde ekonomide başlıca tartışma konusu olan devletçilik ve liberalizmde konuşulmuştur. İstanbul Tüccar Derneği’nin öncülüğünde 22 – 27 Kasım 1948 tarihleri arasında toplanan Türkiye İktisat Kongresi’nin en önemli gündem maddelerinden biri devletçilik ve devlet müdahalesi olmuştur. Kongrede devletçilik ile ilgili tartışmalarda liberalizm sık sık gündeme gelmiştir. Bu çalışmada Türkiye İktisat Kongresi’nde devletçilik ve devlet müdahalesi tartışmaları ile birlikte yürüyen liberalizm tartışmaları ele alınmış, sermaye ve akademik çevrelerin liberalizme nasıl algılandığı kongrede yapılan sunumlar ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Türkiye, Ekonomi, Liberalizm, Devletçilik, Ahmet Hamdi Başar.

After World War II, Turkey experienced a drastic change in economic, social and political aspects. As Turkey approached the western states in this process, it sought to rebuild its political and economic system on the Western model. The most important topic of that period was economy. Discussions on the economic problems that emerged during the war expanded rapidly and led to a comprehensive debate on economic policy, which was implemented after the proclamation of the Republic. In this period in which attempts were made to reshape the Turkish economy, the capitalists and academics did not stay away from these discussions. At the Turkish Economic Congress gathered under the leadership of Turkish investors, the statism and liberalism, the main topic concerning economy, were discussed too. How capital and academic circles perceived liberalism at the Turkish Economic Congress is discussed in this study in the light of the lectures presented at the congress. Statism and state intervention were two of the most important items on the agenda in the Turkish Economy Congress held under the leadership of the Istanbul Association of Merchants between the dates of 22- 27 November 1948. Liberalism became a frequently discussed issue during discussions about statism in the Congress. This study aims to evaluate discussions about liberalism together with statism and state intervention in the Turkish Economy Congress, and to describe how the concept of liberalism was perceived in the capital and academic circles based on the presentations made in the Congress.

Keywords: Turkey, Economy, Liberalism, Etatism, Ahmet Hamdi Başar.